Esnek, Hafif, Kolay İşlenebilir: Plastikler Nasıl Üretilir?
“Plastikler, günlük yaşantımızda sıkça kullandığımız ve hayatımızı kolaylaştıran çok yönlü malzemelerdir. ”
Kimsan Petrokimya
Şişeler, bardaklar, giysiler, mobilyalar, arabalar, ambalajlar… Neredeyse her üründe plastiklere rastlamak mümkün. Peki plastiklerin hayatımıza bu kadar girmesinin nedeni ne? Nasıl üretilirler, hangi ham maddeler kullanılır, hangi işlemlerden geçerler? İşte plastikler hakkında bilmeniz gerekenler!
Plastikler nasıl üretilir?
Plastikler esnek, hafif ve kolay işlenebilir yapısıyla birçok endüstride kullanılıyor. Ayrıca su geçirmez, yalıtkan ve geri dönüştürülebilir özellikleriyle de birçok alanda etkili çözümler sunabiliyor. Hâl böyleyken hayatımızın her alanında karşımıza çıkması çok doğal. Peki neredeyse her an kullandığımız plastikler nasıl üretiliyor? Gelin plastiklerin üretim aşamalarına birlikte göz atalım:
Ham madde seçimi
Plastiklerin üretim süreci genellikle ham petrol veya doğal gaz gibi ham maddelerle başlar. Bu ham maddeler, özel rafinasyon işlemleriyle yakıt dışında; nafta, etan, LPG, propan gibi petrokimyanın temel ham maddelerine dönüşür.
Monomer üretimi
Elde edilen ham maddeler, özel kimyasal işlemlerle monomer formuna getirilir. Bu aşamada etilen, propilen, stiren gibi monomerler plastiklerin temel yapı taşları haline gelir. Plastiğin kalitesini burada üretilen monomerler belirler.
Polimerizasyon
Monomerler, polimerizasyon adı verilen bir kimyasal reaksiyonla birleştirilir. Bu reaksiyon, monomer moleküllerinin uzun, zincir benzeri polimer moleküllerine dönüşmesini sağlar. Polimerler, plastiklerin temel yapısını oluşturur.
Katkı maddelerinin eklenmesi
Bu aşamada, elde edilen polimerlere plastiklerin özelliklerini iyileştirmek ve belirli uygulamalara uygun hale getirmek için çeşitli katkı maddeleri eklenir. Üretilen plastiğin kullanım alanı ve amacına göre renklendiriciler, stabilizatörler, yumuşatıcılar ve dolgu maddeleri kullanılabilir.
Şekillendirme işlemleri
Plastik karışıma, genellikle ekstrüzyon veya enjeksiyon kalıplama gibi yöntemlerle istenilen form verilir. Ekstrüzyon, sıvı plastik karışımının bir kalıptan geçirilerek şekillendirilmesini sağlar. Enjeksiyon kalıplama ise sıvı plastik karışımının bir kalıp içine enjekte edilerek ürünün oluşturulmasını sağlar.
Soğutma ve kesme
Şekillendirme aşamasından sonra plastik ürün soğutularak istenilen sertliğe kavuşturulur. Bu işlem genellikle su veya hava kullanılarak gerçekleştirilir. Ardından ürün kesme aşamasına geçilir. Hassas ekipmanlar ve özel makinelerle yapılan kesim işleminde plastik ürün, istenilen boyutlarda kesilerek kullanıma hazır hale getirilir. Soğutma ve kesme aşamaları, plastik ürünlerin kalitesini ve nihai formunu belirler.
Ürünleştirme
Ürünleştirme süreci, plastik endüstrisinde üretilen ürünleri son kullanıma hazır hale getiren kilit bir adımdır. Şekillendirilen ve soğutulan plastik ürün, tasarımına uygun olarak düzenlenir, kalite standartlarına ulaştırılır ve çeşitli sektörlerde kullanılmak üzere piyasaya sürülür.
Plastik atıkların dönüştürülmesi neden önemli?
Hayatımızın her alanında yer alan, hatta siz bu yazıyı okurken bile elinizde olan plastiklerin kullanıldıktan sonra dönüştürülmesi büyük önem taşıyor. Zira dönüştürülmeyen plastik atıkların doğada kendi kendine çözünmesi yüzlerce hatta binlerce yıl alabiliyor. İşte plastiklerin dönüştürülmemesinin yarattığı bazı sorunlar:
Doğal kaynakların aşırı kullanımı
Plastik üretimi için gerekli olan ham petrol ve doğal gaz gibi ham maddeler, doğada sınırlı miktarlarda bulunurlar. Ancak plastik atıklar geri dönüştürülmediğinde üretim için sürekli olarak yeni ham maddelere ihtiyaç duyulur.
Çevresel döngüyü bozma
Plastik atıkların doğada birikmesi, çevresel döngünün işleyişini bozabilir. Bu durum, ekosistemleri ve biyoçeşitliliği olumsuz etkileyerek canlıların yaşam alanlarını tahrip edebilir. Dönüştürülmeyip atık olarak kalan plastikler okyanuslarda birikerek doğal yaşamı tehlikeye atabilir.
Plastik ürünlerin kullanım amacına yönelik bilinçli bir şekilde seçilmesi, atık oluşumunu azaltabilir. Öte yandan atıkların ayrıştırılması ve geri dönüşüm alışkanlığının kazanılması, plastiğin tekrar kullanılabilir hâle gelmesine katkı sağlar.
Biz de KİMSAN olarak topluma ve çevreye olan sorumluluklarımızın bilincindeyiz. Faaliyetlerimiz sonucunda doğal olarak oluşan çevresel etkilerimizi en aza indirmek adına çalışmalarımızı sürdürüyoruz. Bu kapsamda KİMSAN olarak plastik atıkların kimyasal yöntemlerle geri dönüştürülmesini sağlayan projeleri destekliyoruz. Bu projeler plastik kirliliğinin olumsuz etkileri hafifletirken, döngüsel ekonominin gelişiminde de ilerleme kat ediyor. Kimsan olarak aşırı ham madde kullanımını azaltmayı ve çevresel döngüyü korumayı hedefliyoruz. Bugünün enerjisiyle daha güzel yarınlar için çalışıyoruz.